ĐỆ NHẤT KÌNH NGƯ CỦA NƯỚC NAM

 Trong cuộc chiến chống quân Nguyên, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn có nhiều thuộc tướng hết mực trung thành và tài giỏi, góp công sức to lớn vào chiến thắng của Đại Việt, trong đó phải kể tới danh tướng Yết Kiêu.

Truyền thuyết kể rằng một lần thấy hai con trâu thần từ dưới sông lên bờ húc nhau, Yết Kiêu đã dùng đòn gánh đánh đuổi, sau đó nhặt được mấy chiếc lông trâu, khi cầm lên ngắm tự nhiên thấy máu bừng lên mặt liền chạy ra sông, lao xuống nước, nước rẽ đôi, lên bờ thấy lông không ướt, Yết Kiêu liền nuốt vào bụng. Từ đó thân thể cường tráng, trí lực phi thường, bơi lội dưới nước như đi trên đất bằng (nhập thủy như phúc bình địa). Về sau ông về dưới trướng của Hưng Đạo Đại Vương, là một trong "ngũ hổ tướng".

Có thể nói Hưng Đạo Đại Vương đối đãi với thuộc tướng của mình rất hậu. Khi quân Nguyên kéo đến nơi, Yết Kiêu chịu trách nhiệm giữ thuyền ở bến Bãi, còn Dã Tượng thì đi theo Hưng Đạo vương. Lúc quan quân bị thua, thủy quan đều tan vỡ, ý Hưng Đạo vương muốn theo đường núi rút lui, Dã Tượng nói: "Yết Kiêu chưa gặp chúa công, tất không dời thuyền đi nơi khác".

Hưng Đạo vương nghe thế vội vàng đi đến bến Bãi, quả nhiên thấy một mình thuyền Yết Kiêu còn đỗ ở đấy, ông mừng nói:"Chim hồng hộc sở dĩ bay cao được, tất phải nhờ có sáu cái xương trụ ở cánh, nếu không có sáu cái xương trụ cứng rắn, thì chim hồng hộc cũng như loài chim thường thôi!". (Hồng hộc là một loài chim rất giỏi bay, tục gọi là ngỗng trời, thường được dùng để chỉ người có chí lớn). Bấy giờ, nhân chiều gió, thuyền chèo đi như bay, quân Nguyên đuổi theo không kịp. Khi đến Vạn Kiếp, mới hội quân các lộ lại, rồi chia ra đóng ở Bắc Giang để chống cự.

Chính vì tài bơi lặn của mình mà đã có rất nhiều giai thoại kể về ông. Tương truyền, khi giặc Nguyên - Mông kéo vào xâm lược nước ta, trên đường thủy chúng đã gặp phải những thiệt hại đáng kể, bằng tài sông nước của mình, Yết Kiêu đã được giao nhiệm vụ chỉ huy lực lượng “đặc công nước” dùng tài lặn đánh đắm thuyền giặc. Họ không quản mùa đông giá rét, đêm đêm lặn xuống biển, nằm dưới đáy thuyền, lấy dùi sắt nhọn đục thủng thuyền, nước tràn vào làm thuyền giặc bị chìm ngay.

Quân giặc sợ lắm, lúc đầu chúng không hiểu vì lẽ gì, sau giặc dùng lưới để ngăn chặn; một lần không may Yết Kiêu bị giặc bắt, chúng hỏi ông: “Nước Nam bao nhiêu người có tài bơi lặn như mày?”. Ông đáp: “Nước Nam có rất nhiều người có tài bơi lặn như tôi. Hiện nay, họ vẫn ẩn nấp ở dưới biển để đục thuyền, chỉ một mình tôi vì kém cỏi chẳng may bị bắt. Nếu các ông tha tôi ra tôi sẽ dẫn các ông đến chỗ họ ẩn nấp, tha hồ cho các ông bắt”. Bọn giặc hí hửng tưởng bở, chúng lấy một chiếc thuyền nhỏ chở ông đi. Thừa lúc giặc sơ ý và không nhìn thấy, ông nhảy tùm xuống biển, lặn trốn về doanh trại quân ta, tiếp tục cùng quân dân ta đánh giặc cứu nước, gây cho chúng những kinh sợ trên đường thủy.

Là thuộc tướng trung thành của Hưng Đạo Vương, Yết Kiều có tài bơi lặn “nhập thủy như phúc bình địa hỹ” (tức bơi dưới nước như đi trên đất bằng). Nhờ có tài bơi lội này mà ông lập nhiều chiến công, đặc biệt là lặn dưới nước rồi đục thuyền giặc, nhiều giai thoại của ông vẫn được lưu truyền đến nay.